Wat is Het?
Oorzaak
Doorliggen kan ontstaan als de huid te lang onder druk staat. Daardoor vermindert de doorbloeding in de huid waardoor een zuurstoftekort ontstaat. Teveel druk op de huid ontstaat als u (noodgedwongen) te lang in één houding zit of ligt of onderuit zakt in bed of stoel.
De belangrijkste oorzaak van decubitus is dat door te weinig beweging de bloedsomloop minder functioneert. Hierdoor worden voedingsstoffen voor de huid minder goed aangevoerd. Vervolgens beschadigt de huid door druk of schuiven.
Doorliggen kan ook optreden door schuiven als u onderuit zakt in uw bed of stoel. Of als u over het matras schuift om uit bed te komen. Maar decubitus kan ook ontstaan door de constante druk van een prothese, spalk of gips. Zelfs kruimels of plooien in bed kunnen de huid beschadigen, net als sieraden die u draagt.
Andere factoren die een rol spelen bij het ontstaan van doorligwonden:
- Een hogere leeftijd: de huid wordt dunner en kwetsbaarder als u ouder wordt;
- Onvoldoende of ongezond eten en drinken: uw algehele conditie gaat daardoor achteruit;
- Een vochtige huid (door transpiratie of incontinentie): een vochtige huid beschadigt sneller;
- Ziekten: met name waarbij de bloedsomloop minder goed functioneert of waarbij de huid minder gevoelig wordt. Voorbeelden hiervan zijn suikerziekte, de ziekte van Parkinson en MS.
Waar op het lichaam?
Decubitus (doorligwonden) kunnen over het hele lichaam ontstaan. Vooral op plekken waar het weefsel tussen huid en botten erg dun is. Iemand die veel en langdurig op zijn rug ligt heeft kans op decubitus op hielen, ellebogen en stuit. Bij mensen die langdurig zitten komt het veel voor op het zitvlak.
Hoe herkent u het?
Het eerste wat u ziet is een rode plek. Druk er voorzichtig op om te controleren of het beginnende decubitus is. Als de huid niet naar wit verkleurt is het een (beginnende) doorligwond. Als de huid wit verkleurt dan gaat het niet om een beginnende doorligwond. Decubitus is verraderlijk, omdat het soms onder de huid ontstaat. Daardoor ziet u ze niet direct.
Als u denkt dat u last heeft van decubitus (doorliggen), vraag uw huisarts of wijkverpleegkundige dan direct om advies. Het is belangrijk decubitus snel te behandelen, anders ontstaat er een blaar of raakt de huid ontveld. Uiteindelijk kan een diepe doorligwond ontstaan. Dit kan heel snel gaan dus wees er zo vroeg mogelijk bij.
Decubitus categorie I niet-wegdrukbare roodheid bij een intacte huid
Decubitus categorie II verlies van een deel van de huidlaag of blaar
Decubitus categorie III verlies van een volledige huidlaag (vet zichtbaar)
Decubitus categorie IV verlies van een volledige weefsellaag (spier/bot zichtbaar)